Омӯзиш — дарҳои ҷаҳони имкониятҳоро мекушояд

 Таҳсил баъзан метавонад кори душвор ба назар расад, махсусан барои кӯдакони ятиму бепарастор, ки дар интернатҳо зиндагӣ мекунанд. Сабаби асоси — набудани ҳавасмандӣ мебошад. Чӣ тавр ман метавонам онро баргардонам? Чӣ тавр ҳавасмандиро барои таҳсил зиёд кардан мумкин аст? Хушбахтона, роҳҳо ва маслиҳатҳои гуногун мавҷуданд, ки кӯдаконро ба таҳсил бармегардонанд. Барои баланд бардоштани ҳавасмандӣ ба омӯзиш лоиҳаи «Таҳсилоти фарогир ва амиқ барои кӯдакон ва ҷавонони осебпазир», ки аз ҷониби Ҳукумати Швейтсария маблағгузорӣ карда мешавад курси омӯзиши, ки иборат аз 16 дарс ташкил карда шудааст. Дар ин курси омӯзишӣ 30 нафар кӯдакони мактаб-интернатҳои мақсаднок фаро гирифта шуданд.

Психологҳо ҳавасмандиро як раванди мураккаби психофизиологӣ меноманд, ки ба қобилияти шахс барои ноил шудан ба ҳадафҳо ва қонеъ кардани ниёзҳои онҳо таъсир мерасонад. Оддӣ карда гӯем ҳавасмандӣ — ин омодагии эмотсионалӣ ва равонӣ барои анҷом додани коре аст, сарфи назар аз душвориҳои он.

Ин курс махсус барои хонандагони мактаб-интернат бо назардошти шароит ва ниёзҳои хоси онҳо тарҳрезӣ шудааст. Мақсади курси омузишӣ аз он иборат аст, ки ба хонандагон дар ташаккули ҳавасмандии дохилӣ, муайян кардани ҳадафҳои худ, омӯхтани бартараф кардани мушкилот ва беҳтар кардани нишондиҳандаҳои таълимӣ онҳо кумак мерасонад.

Иштирокчиёни курси омузишӣ: хонандагони синфҳои миёна ва болои, ки дар мактаб-интернатҳои мақсаднок зиндагӣ мекунанд.

Давомнокии курси омузишӣ: 16 дарс (ҳар кадоми 90 дақиқа).

Формат: лексияҳои интерактивӣ, мубоҳисаҳои гурӯҳӣ, машқҳои инфиродӣ, супоришҳои амалӣ ва бозиҳои гуногун.

 Мавзӯъҳои курси омӯзишӣ:

Дарси 1: Мафҳуми ҳавасмандӣ (2 дарс)

• Ҳавасмандкунӣ чист? Ҳавасмандии дохилӣ ва берунӣ.
• Чаро ҳавасмандкунӣ барои муваффақият дар мактаб муҳим аст.
• Барбоддиҳандаҳои ҳавасмандӣ: тарс аз нокомӣ, кашолкорӣ, паст будани худбаҳодиҳӣ.
• Ҷустуҷӯи сарчашмаҳои дохилии ҳавасмандии худ: манфиатҳо, арзишҳо, орзуҳо.

 Дарси 2: Муайян кардани ҳадаф (2 дарс)

• Муҳимияти гузоштани ҳадафҳо барои ноил шудан ба муваффақият.
• Принсипҳои ҳадафҳои SMART: мушаххас, андозашаванда, ноил шудан, мувофиқ, вақти маҳдуд.
• Ҳадафҳои кӯтоҳмуддат, миёнамӯҳлат ва дарозмуддат.
• Чӣ тавр ҳадафҳои худро дуруст таҳия кардан мумкин аст.

 Дарси 3: Инкишофи эътимод ба худ (2 дарс)

• Худбаҳодиҳӣ ва эътимод ба худ чист.
• Таъсири худбаҳодиҳӣ ба ҳавасмандкунӣ ва дастовардҳо.
• Чӣ гуна бояд фикрҳои манфиро дар бораи худ бартараф кард.
• Рушди муколамаи мусбати дохилӣ.

 Дарси 4: Идоракунии вақт (2 дарс)

• Муҳимияти идоракунии самараноки вақт барои ноил шудан ба ҳадафҳо.
• Чӣ гуна бояд бартарӣ дод ва аз чизҳои парешон канорагирӣ кард.
• Инкишофи интизом.

 Дарси 5: Бартараф кардани душвориҳо ва нокомиҳо (2 дарс)

• Нокомӣ ҳамчун қисми раванди омӯзиш ва рушд.
• Чӣ тавр аз нокомиҳо дарс гирифтан мумкин аст.
• Ҷустуҷӯи дастгирӣ ва кӯмак дар ҳолатҳои душвор.
• Ташаккул додани муносибати мусбат ба душвориҳо.

 Дарси 6: Нигоҳ доштани ҳавасмандии дарозмуддат (2 дарс)

• Муҳимияти ҷашн гирифтани ғалабаҳои хурд.
• Ҷустуҷӯи илҳом ва дастгирӣ аз дигарон.
• Муҳайё намудани шароити мусоид дар мактаб-интернат.
• Ҳадафҳои худро мунтазам аз назар гузаронед ва нақшаҳои худро ислоҳ кунед.

 Дарси 7: Ҳавасмандкунӣ ва муносибатҳои байнишахсӣ (2 дарс)

• Таъсири муҳити зист ба ҳавасмандкунӣ.
• Чӣ тавр ҳавасмандии ҳамдигарро дар дастаи мактаб-интернат дастгирӣ кардан мумкин аст.
• Рушди малакаҳои муошират.
• Чӣ тавр самаранок дархост кардан ва додани кӯмак.
• Ҳалли муноқишаҳо ва нигоҳ доштани фазои мусбӣ.

 Дарси 8: Нақшаи амали ман (2 дарс)

• Ҷамъбасти курси омузишӣ.
• Таҳияи нақшаи амали инфиродӣ барои нигоҳдорӣ ва рушди ҳавасмандкунӣ.
• Муайян кардани қадамҳо ва мӯҳлатҳои мушаххас барои ноил шудан ба ҳадафҳо.

 Дар курси омӯзишӣ аз чунин методҳои иловагӣ истифода шуданд:

• Дар синф муҳити боварӣ ба вуҷуд оварда шуд.
• Ҳангоми муҳокимаҳо мисолу вазъияти хусусиятҳои ҳаёти мактаб-интернат ба назар гирифта шуданд.
• Ба гузарондани машғулиятҳои индивидуалии мактаб-интернатҳо мураббиён ва психологҳо ҷалб карда шуданд.
• Бо хатмкардагони бомуваффақияти мактаб-интернат барои мубодилаи таҷриба ва илхомбахш вохуриҳо ташкил карда шуданд.
• Ташаббуси талабагон дар ташкили чорабиниҳои ҳавасмандгардонӣ дар мактаб-интернат дастгирии худро ёфт.

Ин курси омӯзишӣ дар баланд бардоштани ҳавасмандии хонандагони мактаб-интернатҳо, барои расидан ба тавонмандии худ ва ноил шудан ба пешрафти таълим воситаи пурарзиш буданашро исбот кардааст. Натиҷаҳои аввалин нишон доданд, ки хониш ва баҳоҳои хонандагон беҳтар шудааст, ки инро фикру мулоҳизаҳои муаллимон шаҳодат медиҳанд. Хонандагон ба навиштани нақшаҳои оянда худ шурӯъ карданд. Бояд қайд кард, ки ҳавасмандкунӣ як раванди доимист, ки дастгирӣ ва таваҷҷӯҳи ҳамаҷонибаро талаб мекунад.